Η ιδέα για τη δημιουργία ενός ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου στην ανώτατη εκπαίδευση, ξεκίνησε με τη συμφωνία της Bologna (Bologna Process), όπου 29 Υπουργοί Παιδείας Ευρωπαϊκών χωρών (ανάμεσά τους και την Ελλάδας), συνυπέγραψαν την εν λόγω συμφωνία, στην οποία ελήφθησαν πολιτικές αποφάσεις για να δημιουργηθεί ο Ευρωπαϊκός Χώρος Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΧΑΕ).
Η διακήρυξη της Bologna υπογράφηκε στις 19 Ιουνίου του 1999. Για συμβολικούς λόγους επιλέχτηκε η σχετική τελετή να λάβει χώρα στην Bologna, την πόλη με το παλιότερο πανεπιστήμιο στην Ευρώπη. Στην εν λόγω διακήρυξη, αποτυπωνόταν το ευρωενωσιακό όραμα για τον ΕΧΑΕ, σύμφωνα με το οποίο η εκπαίδευση πανεπιστημιακού επιπέδου στην Ευρώπη θα αναπτυσσόταν στη βάση κοινά συμφωνημένων αρχών. Η διακήρυξη αυτή είχε ως σκοπό τη δημιουργία ενός κοινού πλαισίου διάρθρωσης και λειτουργίας των εθνικών συστημάτων ανώτατης εκπαίδευσης, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η συγκρισιμότητα και η αναγνωρισιμότητα των ιδιαίτερων στοιχείων και χαρακτηριστικών τους.
Πρίν από την υπογραφή της διακήρυξης, είχε προηγηθεί συνάντηση Υπουργών των χωρών της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, η οποία πραγματοποιήθηκε στο πανεπιστήμιο της Σορβόννης στο Παρίσι, όπου συζητήθηκαν για πρώτη φορά οι διαδικασίες για τη δημιουργία του ΕΧΑΕ. Έκτοτε, και μετά τη διακήρυξη της Bologna, πραγματοποιήθηκαν πολλές συναντήσεις σε πόλεις όπως: Πράγα (2001), Βερολίνο (2003), Μπέργκεν (2005), Λονδίνο (2007), Λεβέν (2009), Βουδαπέστη και Βιέννη (2010), Βουκουρέστι (2012), Ερεβάν (2015), Παρίσι (2018), και Ρώμη (2020).
Η διακήρυξη της Bologna, αποτέλεσε έκτοτε σημείο αναφοράς για τις εξελίξεις στην Ανώτατη Εκπαίδευση στην Ευρώπη, έστω και αν, στην πορεία των χρόνων, διάφορα επιμέρους στοιχεία της διαδικασίας διαφοροποιήθηκαν σε πολύ μεγάλο βαθμό. Σήμερα πλέον, στη διαδικασία του ΕΧΑΕ συμμετέχουν συνολικά 49 χώρες, μέλη και μη της ΕΕ.
